του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη
Πριν από λίγες ημέρες, περνώντας απαρατήρητη σχεδόν, γιορτάστηκε η επέτειος των 20 χρόνων από το πρώτο σύντομο μήνυμα κειμένου, το γνωστό πλέον ως SMS.
Έκτοτε το sms έχει μπει για τα καλά στη καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Περίπου 3,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι επικοινωνούν, καθημερινά με sms, διαμορφώνοντας ένα νέο περιεχόμενο στην έννοια της επικοινωνίας.
Με την εικοσαετή τους όμως ιστορία, τα σύντομα αυτά μηνύματα κειμένου, έθεσαν τέλος στην εκατόχρονη σχεδόν κυριαρχία της φωνής που επέβαλε η ανακάλυψη του τηλεφώνου από τον Μπέλ, το 1903.
Η κατάλυση της «βασιλείας της φωνής» έγινε ταυτόχρονα με την αποκατάσταση της γραφής ως μέσου επικοινωνίας. Η παράλληλη διάδοση δε του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, συνέβαλε καθοριστικά στην επαναφορά της γραφής και της αλληλογραφίας, μετά από ένα σχεδόν αιώνα, στην καθημερινή ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Η μεγάλη αυτή πολιτισμική αλλαγή της επανάστασης των Τεχνολογιών της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών, διαμόρφωσε με τη σειρά της ένα νέο περιβάλλον στην επικοινωνία, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία καταργούνται δυο προαιώνιοι καταναγκασμοί και περιορισμοί: ο χρόνος και η απόσταση, αφού σήμερα μπορείς να επικοινωνήσεις με τον οποιονδήποτε από οπουδήποτε άμεσα και χωρίς καθυστέρηση. Αυτό με τη σειρά του είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη, ίσως, επανάσταση, μετά την αγροτική. Πρόκειται για την επανάσταση της γνώσης και τον ουσιαστικό εκδημοκρατισμό της μέσω του Διαδικτύου.
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ οι άλλες κοινωνίες προχωρούν ολοταχώς στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών για τη δημιουργία υποδομών που θα διευκολύνουν τη λειτουργία του κράτους, την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, τη καθημερινή ζωή των πολιτών και την ανάπτυξη των επιστημών και των τεχνών, στην Ελλάδα ένα τμήμα της ελληνικής διανόησης αλλά και του πολιτικού συστήματος προσπαθούν με κάθε τρόπο να διαβάλλουν, να συκοφαντήσουν και να αποθαρρύνουν την χρήση αυτών των τεχνολογιών.
Ορισμένοι μάλιστα πανεπιστημιακοί (;) δάσκαλοι προσέφυγαν στη δικαιοσύνη ζητώντας να καταργηθεί η διαδικασία της ηλεκτρονικής ψήφου στην ανάδειξη των νέων συμβουλίων διοίκησης, με επιχειρηματολογία που θα ζήλευε και η πιο σκληροπυρηνική σέκτα θρησκόληπτων. Παράλληλα, διακινείται μέσω του διαδικτύου (το οξύμωρο ως το ανώτατο στάδιο της αρτηριοσκληρωτικής θεώρησης της πραγματικότητας) η θεωρία του τεχνοφασισμού, «ως απειλή για τη δημοκρατία» και τις «συμμετοχικές διαδικασίες». Αν κάποιος παρακολουθούσε τη συζήτηση που έγινε στη Βουλή των Ελλήνων για την εισαγωγή συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, θα έμενε με την εντύπωση, ότι η χώρα μας θα πρέπει να μετατραπεί σε μια νησίδα όπου θα βασιλεύει ο άβαξ για τους υπολογισμούς και η γραφομηχανή ως η καταληκτική ανακάλυψη του ανθρώπινου πνεύματος.
Η ρετρό αυτή θεώρηση της μεγαλύτερης επανάστασης στην ιστορία της ανθρωπότητας, εκπορεύεται από ανθρώπους και πολιτικά κόμματα που θεωρούν αυθαίρετα πως εκπροσωπούν την πρόοδο, ενώ στην ουσία αποτελούν την οπισθοφυλακή μιας ιστορικής περιόδου που φεύγει οριστικά από την ιστορία.
Η λαϊκή παροιμία «το ποτάμι δε γυρίζει πίσω» αφορά όλες αυτές τις απέλπιδες προσπάθειες κοινωνικής οπισθοδρόμησης αλλά και εγκλωβισμού της κοινωνίας σε αδιέξοδα διαζευκτικά ψευτοδιλήμματα. Η χώρα μπορεί να χάσει κι άλλο χρόνο όσον αφορά στην ένταξη της στην Κοινωνία της Γνώσης, μπορεί να χρειαστεί να καταβάλει επιπρόσθετες προσπάθειες και πόρους, μα στο τέλος θα προχωρήσει μπροστά σε πείσμα εκείνων που εξυπηρετούν τα συντεχνιακά συμφέροντα που θέλουν τη χώρα και τον τόπο δέσμιους απαρχαιωμένων θεσμών, γιατί έτσι θα διαιωνίζουν την τυραννία τους απέναντι στους πολίτες.