Του Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη
Ο τόπος μας είναι κλειστός. Τον κλείνουν οι δύο μαύρες Συμπληγάδες. Στα λιμάνια την Κυριακή σαν κατεβούμε ν’ ανασάνουμε βλέπουμε να φωτίζουνται στο ηλιόγερμα σπασμένα ξύλα από ταξίδια που δεν τέλειωσαν σώματα που δεν ξέρουν πια πως ν’ αγαπήσουν. Γιώργος Σεφέρης
Η μακρόχρονη παραμονή μεγάλης μερίδας των πολιτών στις ηδυπαθείς ακρογιαλιές της επικράτειας της αμεριμνησίας, προκάλεσε, ανήκεστο βλάβη, στη μνήμη τους.
Διαφορετικά δε μπορεί να εξηγηθεί το φαινόμενο, στη χώρα τα χώματα της οποίας είναι ποτισμένα από το αίμα των θυμάτων του ναζισμού, να βρίσκονται γονείς, που οικειοθελώς πηγαίνουν τα παιδιά τους στα «κατηχητικά» σχολεία ενός κόμματος που ομνύει στη φυλετική και εθνική «καθαρότητα».
Η ανορθογραφία της ιστορικής συγκυρίας, η οποία εισέβαλε στην κεντρική πολιτική σκηνή, ελέω της ψήφου οργισμένων πολιτών, αλλά και μιας μερίδας άλλων, που δε διατηρούσαν ειλικρινείς σχέσεις με το δημοκρατικό πολίτευμα, εδώ και δεκάδες χρόνια, προκαλεί καθημερινά το σύνολο της κοινωνίας με τις ανιστόρητες, αντιδημοκρατικές και ευθέως προσβλητικές ιδέες και πρακτικές, που εφαρμόζει.
Η δημιουργία «κατηχητικών σχολείων» όπου ανήλικα παιδιά υπόκεινται σε συστηματική πλύση εγκεφάλου με ιδέες τυφλού μίσους, εγείρει και μια σειρά άλλων ζητημάτων, που έχουν σχέση με την προστασία των παιδιών, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, τις οποίες έχει υπογράψει η χώρα και, κυρίως, τα Διακήρυξη για τα δικαιώματα του παιδιού του ΟΗΕ του 1989, την οποία επικύρωσε η χώρα μας το 1992.
Η τραγικότητα της εν λόγω περίπτωσης όμως δε βρίσκεται τόσο στην πράξη καθεαυτή, όσο στα αργοπορημένα και αδύναμα αντανακλαστικά μιας ολόκληρης κοινωνίας, η οποία δείχνει να έχει λησμονήσει ή να μην έχει μάθει τίποτα από τα πικρά μαθήματα της ιστορίας.
Η ελληνική κοινωνία ναρκωμένη ακόμη από τα χρόνια της δάνειας ευημερίας και της αμεριμνησίας μη ημερομηνία λέξης, παραμένει απαθής απέναντι σε ένα ορατό κίνδυνο εξανδραποδισμού της. Η καλλιέργεια χωριστών και παράλληλων δομών, η ρητορική του μίσους που έχει να γίνει καθεστώς στις δημόσιες αλλά και τις κρυφές δραστηριότητες αυτής της ομάδας, η εμφάνιση του φαινομένου των «μιμητών» όπου νέοι στην μετεφηβική ηλικία εξαπολύουν πογκρόμ εναντίον των εκάστοτε στόχων, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα ζόφου στη κοινωνία.
Η κοινωνία όμως που λησμονά τα μαθήματα της ιστορίας είναι υποχρεωμένη να τα ξαναζήσει. Οι νέες γενιές που μεγαλώνουν με τη ρητορική μίσους, αύριο θα επινοήσουν «εσωτερικούς» εχθρούς προς εξόντωση. Την ίδια στιγμή, το μίσος διαχέεται στη κοινωνία, δηλητηριάζει κάθε ζωντανό και δημιουργικό της ιστό, προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις οδηγώντας στην παράλυση αρχικά, και στη αποσύνθεση, στη συνέχεια, μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας.
Η χώρα σήμερα βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι και καλείται να λάβει αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον των επόμενων γενεών. Η πορεία μέσα στον 21ο αιώνα δε θα είναι ούτε εύκολη, ούτε γνώριμη. Θα χρειαστεί να ανακαλύψουμε ξανά τον εαυτό μας και την κοινωνία. Θα χρειαστεί να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση στον κόσμο, αλλά και τη σχέση μας με αυτόν. Θα πρέπει να αντιληφθούμε έγκαιρα τα μηνύματα, τις προκλήσεις και τις προσκλήσεις της νέας αναδυόμενης εποχής και να μετατρέψουμε ακόμη και αυτή την οργή που νιώθουμε πολύ σε δημιουργία.
Για να προχωρήσουμε όμως μπροστά, για να κοιτάζουμε το μέλλον, θα πρέπει να γνωρίζουμε καλά το παρελθόν και τα πικρά μαθήματα που μας έχουν κληροδοτήσει οι προηγούμενες γενιές. Χωρίς προγονολατρικές εκδηλώσεις, χωρίς άκριτη ιστοριοπληξία, αλλά με νηφαλιότητα και ψυχραιμία θα πρέπει, προσεκτικά, να σκύψουμε πάνω από αυτά τα μαθήματα. Ως κοινωνία και ως άτομα, θα πρέπει να διδαχτούμε αλλά και να πάρουμε θέση απέναντι στην προπαγάνδα, τη ρητορική και τις εκδηλώσεις του μαύρου μίσους. Και πρέπει να το κάνουμε όσο είναι ακόμη νωρίς.