του Μανώλη Κοττάκη
Παρακολουθώ συστηματικά τις δηλώσεις των ηγετών της Ένωσης όπως η Μέρκελ, ο Σαρκοζί, ο Σόιμπλε και στα λόγια τους δεν διακρίνω πια την σκληράδα και τον θυμό που είχαν στην αρχή της κρίσης με τις άσωτες χώρες του νότου. Διακρίνω κάτι πολύ περισσότερο. Έλλειψη ψυχικής επαφής και τάση για απομονωτισμό.
Είναι αυτή η Ευρώπη του προστατευτισμού το σπίτι μας;
Το δίλημμα αυτών των εκλογών θα είναι «μέσα ή έξω από το ευρώ» αλλά πολύ φοβάμαι ότι η αντίστροφη μέτρηση για την διάλυση αυτού που έχουμε στο μυαλό μας ως Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη αρχίσει.
Θα γίνει σε πέντε, θα γίνει σε δέκα χρόνια, μικρή σημασία έχει. Με το χρόνο παίζουμε, στις καθυστερήσεις της ιστορίας βρισκόμαστε. Παρακολουθώ συστηματικά τις δηλώσεις των ηγετών της Ένωσης όπως η Μέρκελ, ο Σαρκοζί, ο Σόιμπλε και στα λόγια τους δεν διακρίνω πια την σκληράδα και τον θυμό που είχαν στην αρχή της κρίσης με τις άσωτες χώρες του νότου.
Διακρίνω κάτι πολύ περισσότερο. Έλλειψη ψυχικής επαφής και τάση για απομονωτισμό. Γερμανικό απομονωτισμό, γαλλικό εθνοκεντρισμό, σε κάθε περίπτωση καμία διάθεση να υπερασπιστούν τις αρχές και τις αξίες του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Και αυτό με κάνει σκεπτικό για τις μελλοντικές συμμαχίες της πατρίδας μας στον νέο κόσμο που θα ανατείλει μετά την δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα.
Άκουγα τον Σαρκοζί προχθές στην προεκλογική του ομιλία. Αναφέρθηκε στην ανάγκη για κρατικό προστατευτισμό και για εμπορικούς αποκλεισμούς των προιόντων της Κίνας και της Ιαπωνίας από την Ευρώπη με το επιχείρημα ότι και οι δικές τους αγορές είναι κλειστές. Τον άκουγα και σκεφτόμουν ότι πίσω από τον οικονομικό εθνικισμό κρύβεται η αδυναμία του να ομολογήσει ότι η ενιαία αγορά μας απέτυχε.
Η ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων, κεφαλαίων και υπηρεσιών που οραματίστηκαν οι Ρομπέρ Σουμάν και Ζάν Μονέ έκανε την Ευρώπη μας διεθνή παίκτη στην παγκόσμια σκακιέρα ισχύος για πάνω από μία πεντηκονταετία αλλά αυτό το μοντέλο εξεμέτρησε το ζήν.
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία και καινοτομία στάθηκε ανίκανη να γίνει ανταγωνιστική στο νέο κόσμο παρά τις συνθήκες που υπογράψαμε μεταξύ μας -Λισσαβώνα - ενώ το πλουσιοπάροχο κοινωνικό κράτος θεωρείται πια βρόγχος για τις ηγέτιδες χώρες της Ένωσής μας.
Επειδή όμως ως ΕΕ δεν έχουμε το θάρρος να το παραδεχθούμε, το ρίχνουμε τώρα στον προστατευτισμό και στην προσπάθεια να στήσουμε ξανά τείχη γύρω από την ήπειρο μας.
Μία λέξη μόνον: Απογοήτευση! Όπως απογοήτευση είναι να ακούς τον Σαρκοζί να απειλεί ότι η Γαλλία θα φύγει από την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Σένγκεν επειδή δεν φρουρούνται καλά τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Είναι βέβαια ο μόνος που νομιμοποιείται να το λέει επειδή προσπάθησε για δημιουργία ευρωπαϊκής ακτοφυλακής αλλά η γεύση δεν παύει να είναι πικρή.
Γερμανία και Γαλλία γεύθηκαν όλα τα πλεονεκτήματα του ενιαίου ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου αλλά μόλις η κατάσταση στράβωσε, κλείνονται στα βόρεια σύνορα τους μαζί με τους τοπικούς δορυφόρους τους και αφήνουν στο νότο τον ρόλο της χωματερής.
Οι Γερμανοί προετοιμάζονται μεθοδικά για την δημιουργία δύο ταχυτήτων στην ευρωζώνη ενώ και οι Γάλλοι είναι έτοιμοι να σηκώσουν μπάρες μήπως και σώσουν την τεμπέλικη οικονομία του 35ωρου.
Κατόπιν όλων αυτών, θέτω ένα ερώτημα που ούτε που είχε διανοηθεί ποτέ ότι θα το διατυπώσω και στενοχωριέμαι που το κάνω: Είναι αυτή η Ευρώπη το σπίτι μας ?
Και αν εμείς, μετά από τόσες δικές μας ασωτίες και τόσες δικές τους προσβολές επιμένουμε ότι «ναι, είναι», αλήθεια εκείνοι που κρατούν τα κλειδιά της, όταν προφέρουν αυτό το «μας», έχουν στο μυαλό τους εμάς;
Ή μήπως νοιάζονται μόνον για τα πετρέλαια «μας», τα νησιά «μας» και τους εξοπλισμούς «μας».
Αν ισχύει το δεύτερο πρέπει να ξαναδούμε στρατηγικά τις συμμαχίες μας. Να πάμε με τους Αμερικανούς που στην κρίση φέρθηκαν καλύτερα; Με τους Ρώσους που μας έβαλαν πλάτη στα δύσκολα; Δεν ξέρω. Είναι θέμα προσανατολισμού. Αλλά με αυτή την Ευρώπη, όπως είναι, δεν μπορούμε να πάμε..